İnsanlarda ve hayvanlarda antibiyotiklere dirençli hastalık yaratan bakterilerin ortaya çıkması, genellikle antibiyotiklerin aşırı kullanımı ile ilişkilendirilir. Ancak bilim insanları antidepresanların da antibiyotik direncini tetikleyebileceğini buldu.

Bir laboratuvar çalışmasında, beş yaygın antidepresanın ‘E. Koli’ ya da ‘Koli Basili’ olarak bilinen 'Escherichia coli' bakterisinin mutasyon oranını arttırdığı ve bakterilerin bir sonraki antibiyotik tedavisinde hayatta kalabilmesini sağlayan hücresel savunma mekanizmaları geliştirmesine neden olduğu belirlendi. 

Çalışmaya yönelik kaleme alınan bilimsel makalede, yalnızca Amerika Birleşik Devletleri'nde yılda 16.850 kg antidepresan tüketildiğine atıfta bulunuldu ve ‘Yüksek antidepresan tüketimi göz önüne alındığında bulgularımız antidepresanların antibiyotik benzeri yan etkilerini yeniden değerlendirme ihtiyacını vurgulamaktadır’ denildi.

Makalede, antibiyotik direncinin küresel sağlık için acil bir tehdit olduğu kaydedilirken antidepresanların, global pazar payı % 5 olan antibiyotiklere benzer oranda % 4,8’lik bir pazar payına sahip olduğu ve büyük miktarlarda tüketildiğine dikkat çekildi. 

Antidepresanlara kısa süreli maruziyetten sonra bile bakterilerin çoklu antibiyotiklere direnç geliştirdiği belirtiliyor

Antibiyotik kullanımının antibiyotik direncinin artmasında ana itici güç olarak kabul edilmesine karşın antidepresanların bu süreçteki katkısına çok az dikkat edildiği vurgulanan makalede, antidepresanlara kısa süreli maruziyetten sonra bile bakterilerin çoklu antibiyotiklere direnç geliştirdiği belirtildi.

The Nature dergisinin haberine göre, araştırma makalesinin yazarlarından Queensland Üniversitesi'ne bağlı Avustralya Su ve Çevre Biyoteknolojisi Merkezi'nde çalışan Jianhua Guo, "Birkaç gün maruz kaldıktan sonra bile, bakteriler sadece bir değil, birden fazla antibiyotiğe karşı ilaç direnci geliştirir. Bu hem ilginç hem de korkutucu” dedi.

Dünya genelinde 2019 yılında, antibiyotik direncinin doğrudan bir sonucu olarak tahmini 1,2 milyon insan öldü

Küresel bazda 2019 yılında antibiyotik direncinin doğrudan bir sonucu olarak tahmini 1,2 milyon insan öldü ve bu sayının tırmanacağı öngörülüyor.

Bilim insanı Guo, 2014 yılında antibiyotik olmayan ilaçların antibiyotik direncine olası katkılarıyla ilgilenmeye başladı. Laboratuvarı tarafından yapılan çalışmalarda, evsel atık su örneklerinde dolaşan antibiyotik direnci genleri ile antibiyotik kullanımının daha yüksek olduğu hastanelerden gelen atık su örnekleri karşılaştırıldı. Hastanelerden gelen atık sulardaki bakterilerde daha fazla antibiyotik direnci geni bulundu.

Jianhua Guo'nun grubu ve diğer ekipler, dünyada en çok reçete edilen ilaçlar arasında yer alan antidepresanların bazı bakterilerin büyümesini sonlandırdığını veya bodur bıraktığını gözlemledi. Guo, bunun bakterilerinde "bir SOS tepkisi”ni kışkırttığını ve bakterilerin sonraki antibiyotik tedavisinde daha iyi şekilde hayatta kalabilmelerini sağlayan hücresel savunma mekanizmaları geliştirmesini tetiklediğini kaydetti.

Guo ve ekibi, 2018 tarihli bir başka makalede, Escherichia coli'nin yaygın olarak 'Prozac' adıyla satılan fluoksetin 3'e maruz kaldıktan sonra çoklu antibiyotiklere dirençli hale geldiğini bildirdi. 

Guo, araştırmacıların ve ilaç şirketlerinin antibiyotik olmayan ilaçların antibiyotik direncine katkısını ölçmeleri gerektiğine işaret etti ve "Antibiyotik olmayan ilaçlar, göz ardı etmememiz gereken büyük bir endişe kaynağıdır" dedi.

Kaynak: The Nature