Brexit sonrasında İngiltere geçen hafta yasadışı antika ticaretini engellemek için tasarlanmış olan AB (Avrupa Birliği) ticaret düzenlemelerini reddetti. 

İlk olarak 2019'da kabul edilen AB yasası, Birlik dışından 250 yıldan daha eski olan sanat eserleri, kitaplar, eserler ve diğer kültürel malların ithalatı için katı bir lisans ve tescil sürecini zorunlu kılıyor.

Londra merkezli, uluslararası The Art Newspaper’ın haberine göre, yasaya karşı İngiltere’de sanat dünyasındakiler ve yasanın bayilere önemli bir yük getireceğini düşünenler yoğun bir şekilde lobi yapıyordu. 

Yasayı eleştirenler, AB yasasındaki gerekliliklerin, özellikle de eserin yaratıldığı kaynak ülkeyi belirleme zorunluluğunun, karmaşık geçmişe sahip eserlere tam olarak uygulanamayacağını savunuyordu.

Bu çevreler ayrıca antika kitapların, sanat eserlerinin ve diğer eserlerin önemli ölçüde farklı alanlarda kategorize edildiğini ve her birinin aynı kanun kapsamında makul bir şekilde düzenlenemeyeceğini ileri sürüyordu.

Almanya'dan antika kitap satıcısı Sibylle Wieduwilt, yasanın onaylanmasından önce Sanat Gazetesi’ne verdiği demeçte, “15. yüzyıl Venedik'indeki baskının % 20 kadarı İngiltere için yapıldı. Kitaplar İtalya'da basıldı, sonra belki Fransa'da ciltlendi, ardından Belçika'ya satıldı ve sonra da İngiltere'ye satıldı. Bu durumda bu kitaplar için "kaynak ülke" hangisidir?" sorusunu sormuş ve arkeolojik eserlerin ve kitapların "tamamen farklı iki şey olduğunu ve aynı şekilde ele alınmaması gerektiğini" eklemişti.

Bununla birlikte, milyarlarca dolarlık bir endüstriye dönüşen ve uyuşturucu ve silah kaçakçılığına benzer bir finansman kaynağı olduğu bilinen antika ticaretinin AB tarafından engellemesinin altında başka bir gerçek yatıyor: Yasayla AB, IŞİD  (İslam Devleti) ve diğer teröristlerden gelen ne varsa İtalyan mafyasına ve Latin Amerika uyuşturucu kartellerine satılmasını durdurmayı amaçlıyordu.

AB’nin ilgili yasası "insanlığın kültürel mirasının korunması, terörün finansmanının ve kara para aklamanın önlenmesi için Avrupa Birliği’ndeki alıcılara yağmalanmış kültürel malların satışının engellenmesini" sağlamak için tasarlandı.

Aktif savaş bölgelerinden kültürel varlıkların yağmalanması, 1954 Lahey Sözleşmesi'ne göre bir savaş suçu olarak kabul ediliyor.

Bununla birlikte, İngiltere'den Avrupa Parlamentosu'nun eski bir üyesi Daniel Dalton, geçen ay Art Gazetesi'ne Brexit tamamlandığında ülkenin yasayı sürdürmeye devam etmeyeceğini söylemişti.

Birleşik Krallık’ın kendi kültürel mallarının ihracatı için hâlâ bir lisans gerekli anacak Birleşik Krallık’ın Brexit sonrası yeni yasalarına göre, diğer ülkelerden yapılan antika ithalatı için böyle bir engel ortadan kaldırıldı.

Mallarını veya koleksiyonlarını AB içindeki uluslararası sergilerde sergilemek isteyenler içinse AB hukuku yine geçerli olacaktır.
Kaynaklar: OCCRP-The Art Newspaper