Dünyanın dört bir yanındaki ülkelerin kara para aklama ve terörün finansmanı (ML / TF) riskini ölçen Basel AML Endeksi 2022 yayımlandı.

Endeks, yüksek kara para aklama ve terörün finansmanı riskine katkıda bulunduğu düşünülen beş temel faktör doğrultusunda beş alana ayrılmış, 18 göstergeyle kompozit bir metodolojiye dayanmaktadır.

Avrupa ülkeleri ve Yeni Zelanda, Basel Enstitüsü AML Endeksi 2022’de riski en az ilk 10 ülkeye girerken, ölçeğin diğer ucunda, en alttaki 10 ülkeye, Haiti, Myanmar ve Kamboçya ile birlikte Afrika ülkeleri hakim oldu.

Finlandiya en risksiz ülke olarak endeksin sonun yer alırken, kara para aklama riski nedeniyle 10 üzerinden 8,3'lük yüksek bir puan alan Kongo ile derecelendirmelerin en üstünde yer alıyor.

Basel AML Endeksi kapsamında ülkeler, AML/CFT Çerçevelerinin Kalitesi, Yolsuzluk ve Rüşvet Riski, Finansal Şeffaflık ve Standartlar, Kamu Şeffaflığı ve Hesap Verebilirlik ile Siyasi ve Hukuki Risk dahil olmak üzere 18 gösterge altında değerlendirilmektedir.

Puantajda ağırlığın büyük çoğunluğu, bir ülkedeki AML / CFT Çerçevesinin Kalitesi'ne göre belirlenir ve bu da puanın % 65'ini oluşturur. Kara para aklama ve terörün finansmanı riskinin bu kısmı FATF (Mali Eylem Görev Gücü, Financial Action Task Force) Karşılıklı Değerlendirme Raporları ve Takip Raporları üzerinden değerlendirilmektedir.

Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ne yönelik olarak FATF, ülkenin en son Karşılıklı Değerlendirme Raporu’nda (MER, Mutual Evaluation Report ) ülkenin "karşılaştığı Kara Para Aklama / Terörün Finansmanı risklerini iyi anlamadığı"nı belirledi.

Ülkeler ayrıca ABD Dışişleri Bakanlığı'nın Uluslararası Narkotik Kontrol Stratejisi Raporu ve İnsan Ticareti Raporu ve Küresel Organize Suç Endeksi kapsamında değerlendirilmektedir.

Basel AML Endeksi ülkeleri bir yandan da Uluslararası Şeffaflık Örgütü: Yolsuzluk Algıları Endeksi ve TRACE, Rüşvet Risk Matrisi'ne göre sıralamaktadır.

Kuruluş, endeks için seçilen göstergelerin çoğunun kendi puanlama sistemine sahip olduğunu, bireysel gösterge puanlarının "minimum-maksimum yöntemi" kullanılarak toplandığını, 10'un en yüksek risk seviyesini gösterdiği 0-10 arasında puanlandığını kaydediyor.

Bu yılki AML Endeksi'nde sınıfın zirvesine 2,88 puanla Finlandiya olurken, Andorra 2,89 puanla ikinci ve İsveç 3,12 puanla üçüncü sırada yer alıyor.

Basel AML Endeksi 2022’de en başarılı ilk 10 ülke şunlar:
►Finlandiya
►Andorra
►İsveç
►İzlanda
►Yeni Zelanda
►San Marino
►Slovenya
►Litvanya
►Norveç
►Fransa

En alttaki, en başarısız 10 ülke ise şu şekilde sıralandı:
►Demokratik Kongo Cumhuriyeti
►Haiti
►Myanmar
►Mozambik
►Madagaskar
►Gine-Bissau
►Kamboçya
►Mali
►Senegal
►Vietnam

128 ülkelik listede Türkiye 5.54 risk puanı ile listenin 49’uncu sırasında yer alırken, Kıbrıs'ın güneyi 4,61 puanla 91’inci sırada bulunuyor

Doğu Avrupa ve Orta Asya’da siyasi ve hukuki risklerin yanı sıra yolsuzluk ve rüşvetin en zayıf alanlar olduğu belirtilen endekste, her iki coğrafi bölgede de risklerin son bir yılda arttığı ve küresel ortalamanın üzerinde olduğu kaydedildi.

Bu bölgede yer alan Türkiye, Belarus, Rusya ve Özbekistan’ı bile geride bırakarak, hukukun üstünlüğünü, medya özgürlüğünü, yargı ve diğer kurumların gücünü ve bağımsızlığını kapsayan siyasi ve hukuki risklerle ilgili sorunlardan mustarip Kırgızistan ve Tacikistan’dan sonra 3’üncü sırada yer alıyor.
Kaynak: Basel Governance