ABD Başkanı Donald Trump, 1 Şubat 2025 itibarıyla Meksika ve Kanada'dan ithal edilen ürünlere %25, Kanada'dan gelen enerji ürünlerine %10, Çin'den gelen ürünlere ise %10 oranında ek gümrük tarifeleri uygulanması ile ilgili kararnameyi imzaladığını açıkladı. Trump'ın imzaladığı başkanlık kararnamesi ABD'nin en büyük ticaret ortaklarıyla ilişkilerini gererek küresel ticaret savaşını tırmandırma riski taşıyor. Ek gümrük vergileri salı gününden itibaren uygulanmaya başlanacak.

AB'ye de ek vergiler yolda

Trump yönetimi, Avrupa Birliği'nden ithal edilen ürünlere de benzer tarifeler getirmeyi düşünüyor. Trump, ABD'nin AB ile olan ticaretinde haksız muamele gördüğünü ve bu durumu düzeltmek için "çok önemli" adımlar atmayı planladığını belirtti.

Küresel ekonomide belirsizlik artıyor

Yeni gümrük tarifelerinin küresel ticaret dengelerini değiştirmesi ve uluslararası piyasalarda belirsizliği artırması bekleniyor.

Londra merkezli, bağımsız ekonomik danışmanlık şirketi Capital Economics, Trump yönetiminin gümrük tarifeleri planlarının hayata geçmesi halinde ABD'de enflasyonun hızlanabileceği konusunda uyarmıştı. Analizlere göre, tarifeler tüketici fiyat endeksini (TÜFE) %3 ila %4 arasında bir seviyeye yükseltme potansiyeline sahip. Şu anda %2,9 seviyesinde olan tüketici enflasyonunun, ticaret politikalarının etkisiyle daha da artabileceği belirtiliyor.

Uluslararası Para Fonu (IMF), Trump'ın ticaret tarifeleri uygulama tehdidinin küresel ekonomik belirsizliği artırdığını ve borçlanma maliyetlerini yükselttiğini belirtmişti. IMF Başkanı Kristalina Georgieva, "2025 yılında dünya ekonomisi büyük baskılarla karşı karşıya kalacak. Ticaret politikalarındaki belirsizlik, küresel ekonomik istikrar üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir." demişti.

Batı basını Trump'ın kararına nasıl tepki verdi?

Donald Trump'ın Kanada, Meksika ve Çin'e yönelik yeni gümrük tarifeleri uygulama kararları Batı basınında geniş yankı buldu.

The Times, Trump'ın Kanada ve Meksika'ya %25, Çin'e ise %10 oranında gümrük vergisi getirme planının, COVID-19 pandemisinin küresel tedarik zincirlerinde neden olduğu aksamalara benzer bir etki yaratabileceğini yazdı.

Associated Press (AP), ABD'de enflasyonu türbülansa sokabilecek ve tüketici fiyatlarında sert artışlara neden olabilecek bir senaryonun oluşabileceğini vurguladı.

Financial Times, Trump'ın korumacı ticaret politikalarının uzun vadede ABD'nin küresel ticaretteki etkisini zayıflatabileceğini ve ABD'yi yalnızlaştıracağını belirtti.

Avrupa Birliği'nden Trump'a tepki

Avrupa basınında da konu geniş yankı buldu. Alman Bild gazetesi, Trump'ın AB'ye yönelik yeni gümrük tarifesi tehditlerini ele alarak, ABD ve AB arasındaki ticaret savaşının derinleşebileceği uyarısında bulundu.

İngiliz The Times, gümrük tarifelerinin Birleşik Krallık ekonomisini de olumsuz etkileyebileceği konusunda uyardı.

Fransız Le Monde, Trump'ın korumacı politikalarının Avrupa'yı 1930'lardaki gibi bir ekonomik daralmaya sürükleyebileceği yorumunu yaptı.

Alman gazetesi Bild, Trump'ın AB'nin ABD ürünlerini, özellikle otomobiller ve tarım ürünlerini yeterince ithal etmediği eleştirisine yer verdi. Trump'ın, ABD ile AB arasındaki ticaret açığını eleştirerek, AB'ye karşı "çok önemli" adımlar atmayı planladığını belirtti. Daha önce de Trump, çelik ve alüminyum ithalatına ek tarifeler uygulamış, AB ise buna karşılık olarak ABD ürünlerine tarifeler getirmişti. 

İspanyol haber ajansı radyo Cadena SER, Trump'ın AB'ye yönelik tarifeler uygulayacağını ve AB'nin ABD'yi özellikle ticaret konusunda kötü muameleyle suçladığını aktardı. Trump, AB'nin daha fazla ABD ürünü, özellikle petrol, gaz ve diğer ürünleri satın almasını talep ediyor.

Avrupa Merkez Bankası Başkanı Christine Lagarde, AB'nin bir ticaret savaşından kaçınmak için daha fazla ABD ürünü satın almayı düşünebileceğini belirtti.

Küresel ticaret ve Türkiye'ye olası etkiler

Trump'ın yeni tarifeleri Türkiye'yi doğrudan hedef almıyor olsa da, küresel ticarette yaratacağı belirsizlik nedeniyle dolaylı olarak Türk ekonomisini de etkileyebilir:

Türkiye'nin ihracatı zarar görebilir, çünkü en büyük ticaret ortaklarından biri olan AB de bu durumdan olumsuz etkilenebilir.

Türk Lirası üzerinde baskı oluşabilir, zira küresel yatırımcılar daha güvenli limanlara yönelebilir.

İthalat maliyetleri artabilir, özellikle Çin'den gelen sanayi hammaddeleri ve elektronik bileşenlerin fiyatları yükselebilir.

Ekonomistler, Trump'ın ticaret politikalarının Türkiye'yi dolaylı olarak etkileyerek, enflasyonu artırabileceğini ve yatırımları azaltabileceğini belirtiyor.