Ukrayna ve müttefikleri Rusya'dan otuz günlük ateşkes talep ederken, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin bunları görmezden geldi ve 15 Mayıs'ta Kiev ile doğrudan müzakereler önerdi.

Ukrayna'nın başkenti Kiev'de Volodimir Zelenski tarafından ağırlanan Fransa, Almanya, İngiltere ve Polonya liderleri, Donald Trump'ın desteğini kullanarak Rusya Devlet Başkanı'na yönelik baskıyı artırdı.

Zelenski ve 10 Mayıs Cumartesi günü Dinyeper kıyısında kendisini ziyarete gelen dört Avrupalı lider, Fransa'dan Emmanuel Macron, İngiltere'den Keir Starmer, Almanya'dan Friedrich Merz ve Polonya'dan Donald Tusk, Putin'den 12 Mayıs Pazartesi günü başlayabilir ve karada, denizde ve havada başlayacak koşulsuz otuz günlük ateşkesi kabul etmesini istedi.

Teklif, Kiev'e destek için en fazla seferber olan yaklaşık 20 devlet ve hükümet başkanının uzaktan katılımıyla gerçekleşen "gönüllüler koalisyonu" zirvesinin ardından yapıldı. 

Zelenski ve diğer liderler açıklamalarını yapmadan önce yaklaşık 10 dakika boyunca Amerikan Başkanı Donald Trump’la görüştü. Ukrayna başkanlık sarayı bahçesinde meslektaşlarıyla yaptığı basın toplantısında İngilltere Başbakanı Keir Starmer,"Hepimiz burada, Amerika Birleşik Devletleri ile birlikte, Putin'e sesleniyoruz. Eğer barış konusunda ciddiyse, bunu gösterme fırsatına sahip" dedi.

Avrupalılar, Kremlin'den olumlu bir yanıt gelmemesi halinde, mümkün olursa Washington'la istişare ederek enerji ve finans sektörlerine yeni yaptırımlar uygulamakla tehdit ediyor. Polonya Başbakanı Donald Tusk, "Yaptırımlar etkili " açıklamasını yaptı. Rusya'nın, müzakereler çerçevesinde en kısa sürede yaptırımların kaldırılmasını istemesinin bunun kanıtı olduğunu belirtti. 

Emmanuel Macron, ateşkesin ihlali durumunda alınacak ek tedbirlerin "kapsamlı" ve Avrupa ile ABD arasında "koordineli" olacağını belirtti. Ancak çok sayıda Avrupa kaynağına göre Trump yönetimi bu konuda henüz kesin bir karar almadı. Her şeyden önce, şu aşamada, Güney Carolina'dan Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham'ın himayesinde, Moskova'ya karşı yeni misilleme önlemlerinin savunuculuğunu yapan iki partili bir Amerikan senatörler grubu var.

Zirveden sonra akşamın ilerleyen saatlerinde Vladimir Putin nihayet basına "Rusya'nın herhangi bir ön koşul olmaksızın müzakerelere hazır olduğunu" garanti etti. Rusya Devlet Başkanı müzakerelere "gelecek perşembe günü, 15 Mayıs'ta İstanbul'da başlamayı" önerdi ve yarın Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşeceğini de sözlerine ekledi. Bu görüşmelerin "çatışmanın temel nedenlerine", yani Rusların genişlemesini sınırlamak istediklerini iddia ettikleri NATO sınırlarına odaklanması gerektiğini belirtti. Bu görüşmelerin "yeni bir ateşkes" kurulmasına yol açabileceğini "dışlamadı".

Trump'ın Moskova ile başlattığı diyaloğun rotası değişiyor

Fransa Devlet Başkanı Macron pazar sabahı, Putin’in açıklamalarına atfen "Bu, yanıt vermemenin bir yolu. "Vazgeçmemeliyiz. Amerikalılarla kararlı bir şekilde durmalıyız ve ateşkesin koşulsuz olduğunu söylemeliyiz, sonra gerisini tartışabiliriz." dedi. Bunun Kremlin liderinin yeni bir geciktirme taktiği olduğuna inanan Macron, "Bu, ileriye giden bir yol aradığını gösteriyor, ancak her zaman kazanmak istiyor. Bu Ukraynalılar için kabul edilemez çünkü bombalanmaya devam ederken paralel müzakereleri kabul edemezler. Bu ilk adım, ancak yeterli değil.’ açıklamasını yaptı.

Avrupalı diplomatlara göre Vladimir Putin'in, II. Dünya Savaşı’nda Nazi Almanyası'nın devrilmesinin 80. yıl dönümü dolayısıyla 8 Mayıs'ta Moskova tarafından ilan edilen üç günlük tek taraflı ateşkesi uzatması yeterli olacak. Her iki ülkenin de birbirlerini uymamakla suçladığı, ancak cephenin bazı kesimlerinde çatışmaların yoğunluğunun azalmasını sağlayan ateşkes dün sona erdi.

Alman Şansölyesi Merz’e göre Rus işgali Ukrayna'nın ötesinde "Avrupa'nın tüm siyasi düzenini yıkmayı" amaçlıyor

Kiev'i ilk kez ziyaret eden yeni Alman Şansölyesi Friedrich Merz ise, Kremlin'in reddetmesi halinde Kiev'e "büyük çaplı yardım" yapmaya devam edeceğini söyledi ancak ayrıntı vermedi. Merz’e göre Rus işgali Ukrayna'nın ötesinde "Avrupa'nın tüm siyasi düzenini yıkmayı" amaçlıyor.

Avrupalılar ateşkes teklifleriyle aslında Vladimir Putin'i ikna etmekten çok, Donald Trump'ın şubat ortasında Putin’le görüşmelere başlamasıyla birlikte kendilerinden gizlice başlatılan müzakerelerin gidişatını kökten değiştirmeyi amaçlıyorlar.

Washington'ın Rusya ile müzakereleri çıkmaza girdi

Cumhuriyetçi yönetiminin, Vladimir Putin'le müzakereleri artık çıkmaza girmiş durumda. Ancak Trump yönetimi son haftalarda bu çıkmazdan duyduğu rahatsızlığı dile getiriyor, hatta görüşmeleri kesintiye uğratmakla tehdit ediyor.

Haberin tamamını Le Monde’dan okuyabilirsiniz.

Putin yaptığı basın toplantısında ne dedi?

► Putin, Kursk bölgesinin kurtarılmasına yardımcı olan Kuzey Kore askerlerinin profesyonelliğine, cesaretine ve kahramanlığına dikkat çekti.
►Sırbistan, Slovakya, Bosna-Hersek gibi bazı Avrupa ülkelerinin liderlerinin tehdit, şantaj ve engellemelere rağmen Zafer Bayramı'nı kutlamaya geldiğini söyledi. İsrail, Ermenistan, Moğolistan'dan İkinci Dünya Savaşı gazilerini tribünlerde ağırladıklarını kaydetti.
►Yabancı liderlerin Moskova'daki kutlamalara geniş katılımını, ortak zaferin değerleri etrafında birleşmenin ilham verici bir işareti olarak nitelendirdi.
►Rusya Federasyonu ile Avrupa ülkeleri arasındaki ilişkilerin er ya da geç düzeleceğini kaydetti.
►Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile yapılan müzakerelerin son derece verimli olduğunu söyledi. Bu yılın eylül ayında Çin'i ziyaret edeceğini doğruladı.
►Rusya’nın, Ukrayna ihtilafının çözümüne yönelik çabalarından dolayı yabancı dostlarına minnettar olduğunu kaydetti.
►Rusya’nın defalarca ateşkes girişimlerinde bulunduğunu ancak bunların Ukrayna tarafından sabote edildiğini iddia etti.
►Kiev’in 18 Mart-17 Nisan tarihleri arasında yürürlükte olan, enerji tesislerindeki saldırılara yönelik 30 günlük moratoryumu yaklaşık 130 kez açıkça ihlal ettiğini ileri sürdü.
►Rusya'nın Kiev'in tepkisine bağlı olarak Mayıs ayındaki üç günlük ateşkesi uzatma olasılığını dışlamadığını belirtti.
►Kiev'in 19 Nisan saat 18.00'den 21 Nisan saat 00.00'a kadar yürürlükte olan Paskalya ateşkesini yaklaşık 5 bin kez ihlal ettiğini ileri sürdü.
►Kiev’in Rusya'nın Zafer Bayramı dolayısıyla önerdiği ateşkese yanıt vermediğini ve hemen geniş çaplı saldırılara başladığını öne sürdü.
►Ateşkes günlerinde Ukrayna’nın, Rusya Federasyonu'nun Kursk bölgesindeki devlet sınırına ve Belgorod bölgesiyle birleştiği noktaya yönelik beş hedefli saldırı girişiminde bulunduğunu iddia etti.
►Rus ordusunun üç günlük ateşkes süresince Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin tüm saldırılarını püskürttüğünü, Ukrayna'nın çok ağır kayıplar verdiğini iddia etti.
►Rusya'nın Ukrayna tarafıyla diyalog yönünde defalarca adım attığını ve bu fırsatı hiçbir zaman reddetmediğini öne sürdü.
►Putin, Kiev'e 15 Mayıs'ta İstanbul'da doğrudan müzakerelerin yeniden başlatılmasını önerdi. “Yarın Türkiye Cumhurbaşkanı Sayın Erdoğan ile bir görüşme planlıyoruz. Kendisinden Türkiye'de müzakereler yapılması için böyle bir fırsat sağlamasını rica ediyorum, umarım Ukrayna'da barış arayışına katkıda bulunma isteğini teyit eder" dedi.
►Rusya'nın, Ukrayna ile çatışmanın temel nedenlerini ortadan kaldırmayı amaçlayan ciddi müzakereler yürütmeye kararlı olduğunu söyledi.
►Putin, Ukrayna ile yapılan görüşmelerde ateşkes konusunda anlaşma olasılığını dışlamadı.
►Rusya Devlet Başkanı, Rus tarafının müzakere önerisinin masada olduğunu, kararın Kiev ve yetkililerinin elinde olduğunu söyledi.
►Putin, müzakerelerin yeniden başlatılması önerisinde bulunarak, barış isteyenlerin kendilerine destek vermekten başka çarelerinin olmadığını söyledi.
►Ukrayna krizinin barışçıl yollarla çözülmesi için çaba gösteren yabancı ortaklarına şükranlarını iletti.

Kaynak: TASS