Güney Kore'de sıkıyönetim ilan etmesinden sonra Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol’un görevi bırakması yönünde baskılar arttı.

Yeol, muhalefetin egemen olduğu parlamentoda gündemi ilerletmekte zorlanarak ve "devlet karşıtı" güçleri ortadan kaldırmaya yemin ederek salı gecesi aniden olağanüstü sıkıyönetim ilan etmişti. Ancak ilan ettiği sıkıyönetim, Ulusal Meclis’in sıkıyönetim ilanını reddetmesiyle yaklaşık altı saat yürürlükte kaldı. Ardından toplanan kabine sabaha karşı sıkıyönetim ilanını resmen kaldırdı.

300 sandalyeli parlamentoda çoğunluğu elinde bulunduran liberal muhalefet partisi Demokrat Parti, çarşamba günü yaptığı açıklamada milletvekillerinin Yeol'un derhal istifa etmesi yönünde çağrıda bulunmaya karar verdiğini, aksi takdirde kendisini görevden almak için adım atacaklarını söyledi.

Devlet başkanını görevden almak için parlamentonun üçte ikisinin, 300 üyesinden 200'ünün desteği gerekiyor. Demokrat Parti ve diğer küçük muhalefet partileri toplamda 192 sandalyeye sahip. Ancak parlamento Yoon Suk Yeol'un sıkıyönetim ilanını 190-0 oyla reddettiğinde, iktidardaki Halkın Gücü Partisi'nden 18 milletvekili ret oyu kullandı. 

Ülkenin eski başsavcısı olan Yeol'la savcılık yaptıkları günlere dayanan bağları olan iktidardaki Halkın Gücü Partisi lideri Han Dong-hun, Yeol'un sıkıyönetim ilanını "anayasaya aykırı" olduğu gerekçesiyle eleştirdi. Yeol görevden alınırsa, Anayasa Mahkemesi kaderi hakkında karar verene kadar anayasal yetkilerinden mahrum bırakılacak. Başbakan Han Duck-soo, başkanlık sorumluluklarını devralacak. 

Ülkede 40 yıldan uzun bir süre sonra ilk kez yapılan sıkıyönetim ilanı, Güney Kore'nin geçmişteki asker destekli hükümetlerini hatırlattı. Bu tür askeri müdahale sahneleri, Güney Kore'nin 1980'lerin sonlarında gerçek bir demokrasiye kavuştuğu yıllardan bu yana görülmemişti.

Yeol'un sıkıyönetim ilanından sonra, saldırı tüfekleri de dahil olmak üzere tam savaş teçhizatı taşıyan birlikler protestocuları Ulusal Meclis'ten uzak tutmaya çalıştı. Askeri helikopterler protestocuların başlarının üzerinden uçup yakınlarına iniyordu. Bir askerin, sıkıyönetimin kaldırılmasını talep eden binanın dışında protestocular arasında bulunan bir kadına tüfek doğrulttuğu görüldü.

190 milletvekilinin bir kısmı Yoon Suk Yeol'un sıkıyönetim kararnamesini reddetmek için parlamento salonuna Meclis duvarlarını tırmanarak girdi. Muhalefet lideri Lee Jae-myung duvarın üzerinden tırmanırken kendini canlı yayınladı. Bazı askerler ve polis memurları ise güç kullanmadı.

Büyük bir şiddet olayı bildirilmedi. Askerler ve polis personeli parlamentonun sıkıyönetimi kaldıran oylamanın ardından Ulusal Meclis arazisini terk etti. Ulusal Meclis Başkanı Woo Won Shik, "askeri darbelerin talihsiz anılarına rağmen’ vatandaşların ordunun olgunluğunu gördüklerine vurgu yaptı.

Güney Kore Anayasası'na göre, devlet başkanı basın özgürlüğünü, toplanma özgürlüğünü ve düzeni sağlamak için diğer hakları kısıtlamak üzere askeri güç kullanımını gerektiren "savaş zamanı, savaş benzeri durumlar veya diğer benzer ulusal acil durumlar" sırasında sıkıyönetim ilan edebilir. Güney Kore'nin şu anda böyle bir durumda olup olmadığını sorgulanıyor. Anayasada ayrıca, Ulusal Meclis'in sıkıyönetimin kaldırılmasını oy çokluğuyla istemesi halinde cumhurbaşkanının bu isteği yerine getirmesi gerektiği belirtiliyor.

Kaynak: AP News

1960 doğumlu olan Yoon Suk Yeol,  Mayıs 2022'den bu yana Güney Kore'nin 13. Cumhurbaşkanı olarak görev yapıyor. İktidardaki Halkın Gücü Partisi üyesi olan Yeol, 2019'dan 2021'e kadar Güney Kore başsavcısı olarak görev yaptı. Uzun yıllar savcılık yapan Yeol, 2 sene başsavcı olarak görev yaptıktan sonra Mart 2021’de başsavcılıktan istifa ederek muhafazakâr seçmenler arasında başkan adayı olarak öne çıktı.

Yoon Suk Yeol, Haziran 2021'de 2022 Güney Kore başkanlık seçimlerinde adaylığını duyurdu. Temmuz ayında sağcı Halkın Gücü Partisi'ne katıldı ve kasım ayında partinin resmi adayı oldu. 9 Mart 2022'de gerçekleşen 2022 başkanlık seçimlerini kıl payı kazandı.

Yeol, seçildikten sonra Temmuz, 2022'de polis gücü üzerinde daha fazla hükümet denetimi sağlamak için bir "polis bürosu" kurulmasını önerdi. Buna karşılık, birkaç polis memuru, önlemin polisin siyasi tarafsızlığını tehlikeye atmak için diktatörce bir önlem olduğunu iddia ederek protesto etti. 2023 yılında Güney Kore'nin haftalık maksimum çalışma saatini 52'den 69'a çıkarmaya çalıştı. Güney Kore'de yapısal cinsiyetçiliğin artık var olmadığını iddia etti. Cinsiyet Eşitliği ve Aile Bakanlığı'nı kaldırma sözü verdi.

Yeol, kendisi ve eşi Kim Keon-hee ile ilgili yolsuzluk iddialarını soruşturmak için özel bir savcılık tasarısını veto etti. Bu nedenle eleştiri aldı.  

2024'te İsveç V-Dem Enstitüsü, Yeol’un yönetimi altında Güney Kore'nin liberal demokrasi endeksinde düşüş yaşadığını bildirdi. Yoon Suk Yeol’u "Güney Kore'nin Donald Trump'ı" olarak tanımladı.