İrlanda, İspanya ve Norveç'in 28 Mayıs'ta Filistin devletini resmen tanıyacaklarını duyurmaları ile İsrail Dublin, Madrid ve Oslo'daki büyükelçilerini geri çağırdı. İsrail ayrıca Filistin Yönetimi'nden hayati önem taşıyan fonları keserek misilleme yapacağını bildirdi.

Üç Avrupa hükümeti, çarşamba sabahı koordineli olarak uzun zamandır beklenen duyuruları yaparak, amaçlarının iki devletli çözümü desteklemek ve Orta Doğu'da barışı teşvik etmek olduğunu açıkladı.

İspanya başbakanı Pedro Sánchez, Madrid'deki parlamentoda alkışlanarak yaptığı konuşmada, "Filistin'i birçok nedenden dolayı tanıyacağız ve bunu üç kelimeyle özetleyebiliriz: Barış, adalet ve tutarlılık" dedi ve ekledi: "İki devletli çözüme saygı duyulduğundan ve karşılıklı güvenlik garantisinin olduğundan emin olmalıyız."

İrlanda Başbakanı Simon Harris, Filistin'in meşru bir devlet olma hakkına sahip olduğunu söyledi. Harris Dublin'de düzenlediği basın toplantısında, "Bu, İsrail, Filistin ve halkları için barış ve güvenliğe giden tek güvenilir yol olan iki devletli çözüme açık bir destek beyanıdır. Önümüzdeki haftalarda bu önemli adımı atmamıza başka ülkelerin de katılacağından eminim." dedi.

Norveç Başbakanı Jonas Gahr Støre, Oslo'da, tanınmadan Ortadoğu'da barışın olamayacağını ve Norveç'in Filistin'i "tüm hak ve yükümlülükleriyle birlikte" bağımsız bir devlet olarak göreceğini söyledi.

İsrail işgali altındaki Batı Şeria'da sınırlı özyönetim uygulayan Filistin Yönetimi ve 2007'de otoritesini geri çektiğinden bu yana Gazze Şeridi'ni yöneten Hamas da bu duyuruyu memnuniyetle karşıladı.

Slovenya ve Malta'nın da Filistin'i tanıması bekleniyor

AB üyeleri İrlanda, İspanya, Slovenya ve Malta geçtiğimiz haftalarda tanınma duyurusu yapmayı planladıklarını belirtmişlerdi. 1988'den bu yana 193 Birleşmiş Milletler'e üye devletten 139'u Filistin devletini tanıdı. İrlanda hükümeti daha önce tanımanın barış çabalarını tamamlayacağını ve iki devletli çözümü destekleyeceğini söylemişti.

İngiltere ve Avustralya tanıyabilir. Almanya, Fransa ve ABD'den umut yok...

İngiltere ve Avustralya son aylarda yakında aynı yolu izleyebileceklerini belirtirken, Almanya bunun daha fazla diyalog gerektiren bir konu olduğunu bildirdi. Fransa da şimdilik benzer bir hamlenin mümkün olmadığını belirtti. Fransa'nın Avrupa ve Dışişleri Bakanı Stéphane Séjourné, Agence France-Presse'ye (AFP) yaptığı açıklamada şunları söyledi: "Fransa, bu kararın bu süreçte gerçek bir etki yaratması için bugüne kadar koşulların mevcut olduğunu düşünmüyor."

Beyaz Saray sözcüsü çarşamba günü Reuters'e verdiği demeçte, ABD başkanı Joe Biden'ın Filistin devletinin tek taraflı tanınma yerine müzakereler yoluyla kurulması gerektiğine inandığını söyledi.

İsrail'den jet tepki

İsrail, başka ülkeleri de Filistin'i tanımaktan caydırmak için hızlı bir diplomatik karşı saldırı başlattı. İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu bu hareketi "terörizm ödülü" olarak kınadı.

Netanyahu, “Bu bir terör devleti olur. 7 Ekim katliamını tekrar tekrar gerçekleştirmeye çalışacak, biz buna razı olmayacağız.” dedi.

İsrail Dışişleri Bakanı Israel Katz, İsrail büyükelçilerinin istişareler için üç ülkeden derhal geri dönmesini emretti ve kararın daha da "ciddi sonuçlar" doğurabileceği konusunda uyardı.

Katz, "Bugün net bir mesaj veriyorum: İsrail, egemenliğini baltalayan ve güvenliğini tehlikeye atanlara karşı kayıtsız kalmayacaktır." dedi.

İsrail Dışişleri Bakanlığı İrlanda, İspanyol ve Norveç büyükelçilerini kınayacağını ve büyükelçilere Hamas tarafından esaret altında tutulan kadın rehinelerin videosunu göstereceğini söyledi.

Katz, tanınmanın Gazze'de tutulan rehineleri iade etme çabalarını engelleyeceğini savundu ve bunun "Hamas ve İran'ın cihatçılarını ödüllendirerek" ateşkes olasılığını azaltacağını savundu.

İsrail'in aşırı sağcı maliye bakanı Bezalel Smotrich, "bir ulus olarak ve çeşitli ülkelerle yapılan ikili anlaşmalar çerçevesinde tek taraflı tanınma arayışı" nedeniyle ceza olarak artık Filistin Yönetimi'ne vergi gelirlerini göndermeyeceğini açıklayarak tepki gösterdi.

Kaynak: The Guardian