Çin’in Donald Trump'ın "zorbalık" tarifelerine sert tepki göstermesiyle tırmanan ticaret savaşının, küresel resesyonu tetikleyebileceği ve finans piyasalarında yeni çalkantılara yol açabileceği endişeleri arttı.

Pekin, cuma günü ABD'den ithal edilen tüm mallara %34 oranında ek vergi uygulayarak misilleme yaptı. Bu karar, küresel borsa piyasalarındaki satış dalgasını daha da kötüleştirdi.

Analistler, Trump'ın çarşamba akşamı Beyaz Saray Gül Bahçesi'nden yaptığı konuşmadan bu yana küresel borsalarda yaklaşık 5 trilyon dolar kayıp yaşandığını hesapladı.

Dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki ticaret savaşlarının dramatik şekilde tırmanması, yatırımcılar arasında küresel büyümeye yönelik riskler konusunda endişeleri yükseltti.

Fed Başkanı Powell ticaret savaşının ABD'de "daha yüksek enflasyon ve daha yavaş büyüme"ye neden olacağı konusunda uyardı

ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell, ticaret savaşının "daha yüksek enflasyon ve daha yavaş büyüme" anlamına geleceği uyarısında bulunurken, Trump'ın faiz indirimi çağrılarına direndi.

IMF artan ticaret savaşının küresel ekonomik büyümeyi etkilemesinin muhtemel olduğu konusunda uyarıda bulundu

Uluslararası Para Fonu (IMF) artan ticaret savaşının küresel ekonomik büyümeyi etkilemesinin muhtemel olduğu konusunda uyardı. IMF Genel Müdürü Kristalina Georgieva, tarifelerin "yavaş büyüme döneminde küresel görünüm için açıkça önemli bir risk oluşturduğunu" söyledi.

Trump'ın halihazırda %20 vergiye tabi olan Çin mallarına %34 oranında gümrük vergisi koymasının ardından Çin'e toplam vergi %54'e çıktı. Trump ayrıca, milyarlarca dolarlık Çin ihracatının ABD'ye giderken işlendiği Vietnam, Kamboçya ve Tayland gibi Güneydoğu Asya'daki komşu ülkelere de ağır gümrük vergileri koydu.

Trump, cuma günü sosyal medya platformu Truth Social'dan şöyle dedi: "ÇİN YANLIŞ OYNADI, PANİKLEDİLER - YAPAMAYACAKLARI TEK ŞEY BU!"

Wall Street'te teknoloji odaklı Nasdaq endeksi değerinin %20'sinden fazlasını kaybetti. Sadece cuma günü %5,8 düştü. S&P 500, Mart 2020'den bu yana en kötü beş günlük işlem serisini yaşayarak %9,1 düştü.

Petrol fiyatlarında sert düşüşler yaşandı

Uzmanların küresel büyümeye ilişkin öngörülerini yeniden değerlendirmesiyle petrol fiyatlarında da sert düşüşler yaşandı ve Brent ham petrolün varil fiyatı yüzde 7 düşüşle yaklaşık 65 dolara geriledi.

IMF Genel Müdürü Georgieva sakinlik çağrısında bulundu. “Dünya ekonomisine daha fazla zarar verebilecek adımlardan kaçınmak önemlidir. ABD ve ticaret ortaklarına ticaret gerginliklerini çözmek ve belirsizliği azaltmak için yapıcı bir şekilde çalışmaları çağrısında bulunuyoruz.” dedi.

Ancak Çin'in Trump tarifelerine verdiği sert yanıtla böyle bir ılımlılığa dair pek az işaret olacağı ortaya çıktı. Çin’in devlet konseyinin tarife komisyonu, ABD yaklaşımının "uluslararası ticaret kurallarıyla uyumlu olmadığı"nı, "Çin'in meşru haklarını ve çıkarlarını ciddi şekilde baltaladığı"nı ve "tipik bir tek taraflı zorbalık uygulaması olduğu"nu söyledi.

Trump, ticaret savaşının Amerikalılar için fiyatları yükselteceği yönündeki korkulara rağmen, bağımsız Federal Rezerv'i faiz oranlarını düşürmeye çağırdı ve Powell'a "FAİZ ORANLARINI AZALT, JEROME VE SİYASET YAPMAYI BIRAK!" diye seslendi.

Ancak Powell, cuma günü yaptığı bir konuşmada, para politikasının yönü hakkında karar almak için görünümün halen çok belirsiz olduğunu öne sürdü. Trump'ın politikalarının olası etkilerine dair açık bir değerlendirme yaptı. "Belirsizlik yüksek kalırken, tarife artışlarının beklenenden önemli ölçüde daha büyük olacağı artık netleşiyor. Aynı şeyin daha yüksek enflasyon ve daha yavaş büyümeyi içerecek olan ekonomik etkiler için de geçerli olması muhtemel." dedi.

Yatırımcılar muhtemel yüksek fiyatların ABD'deki tüketici talebini baskılayacağından ve dünya çapında ihracata bağımlı ekonomilere fren koyacağından korkuyor

ABD Başkanı, seçmenlere "kurtuluş günü" politikalarının ABD'ye iş ve yatırım akışını geri getireceğine dair söz verdi. Ancak yatırımcılar, ortaya çıkması muhtemel yüksek fiyatların ABD'deki tüketici talebini baskılayacağından ve dünya çapında ihracata bağımlı ekonomilere fren koyacağından korkuyor.

Piyasalardaki çöküş, Trump'ın öngörülemezliğinden de kaynaklanıyor. Bu da, tavizler karşılığında bazı tarifelerden vazgeçip vazgeçmeyeceğini veya daha da fazla vergi uygulayıp uygulamayacağını tahmin etmeyi imkânsız kılıyor.

Trump, yalnızca cuma günü, "POLİTİKALARIM ASLA DEĞİŞMEYECEK" konusunda ısrarcı bir mesaj yayınladı ve sadece dört saat sonra, Vietnam lideri To Lam ile "çok verimli bir telefon görüşmesi" yaptığını söylediği başka bir açıklama yaptı. Trump, To Lam'ın ülkeye gümrük vergilerini düşürmeyi teklif ettiğini iddia etti.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, cuma günü Wall Street'teki kaosu önemsemedi ve bunun yönetimin ABD ekonomisini yeniden şekillendirme planının bir parçası olduğunu ima etti.
"Piyasalar çöküyor çünkü piyasalar, bugün ABD için kötü olan üretim biçimlerine gömülü olan şirketlerin hisse senedi değerine dayanıyor" iddiasında bulundu.

ABD’nin resesyona girme ihtimali de küresel resesyon olasılığı da artıyor

Küresel yatırım bankası JPMorgan, küresel ekonominin yıl sonuna kadar resesyona girme ihtimalinin daha önce yüzde 40 iken, şimdi yüzde 60 olarak öngördü. Kurum, perşembe günü yayınladığı notta, "ABD'nin bozucu politikaları, tüm yıl boyunca küresel görünüme yönelik en büyük risk olarak kabul edildi" ifadesini kullanarak, ülkenin ticaret politikasının tahmin edilenden daha az iş dostu hale geldiğini belirtti. “ABD iş dünyasındaki güvenin azalması ve tedarik zincirindeki aksamalar nedeniyle daha da artabilir." uyarısında bulundu.

S&P Global ayrıca ABD'de resesyona ilişkin "öznel" olasılığın mart ayındaki %25'ten %30-35 arasına çıktığını bildirdi.

Geçtiğimiz hafta, 2 Nisan'daki gümrük vergisi duyurusundan önce Goldman Sachs da ABD'de resesyon olasılığını %20'den %35'e çıkarmış, ekonomik temellerin önceki yıllara göre daha güçlü olmadığını belirtmişti.

HSBC, perşembe günü yaptığı açıklamada, durgunluk söyleminin ivme kazanacağını ancak bunun bir kısmının zaten "fiyatlandırıldığını" söyledi. HSBC analistleri, "Hisse senedi piyasasının ima ettiği durgunluk olasılığı göstergesi, hisse senetlerinin yıl sonuna kadar (yaklaşık) %40 oranında bir durgunluk olasılığını fiyatladığını gösteriyor" dedi.

Barclays, BofA Global Research, Deutsche Bank, RBC Capital Markets ve UBS Global Wealth Management gibi diğer araştırma şirketleri de Trump'ın yeni vergileri yürürlükte kaldığı sürece ABD ekonomisinin bu yıl resesyona girme riskinin daha yüksek olduğu konusunda uyardı.

Kaynaklar: The Guardian - Reuters