KKTC Cumhuriyet Meclisi tarafından 3 Şubat 2025 tarafında oy birliği ile kabul edilen Kıbrıs Türk Sosyal Sigortalar (Değişiklik) Yasası 14 Şubat tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Kıbrıs Türk Sosyal Sigortalar (Değişiklik) Yasası ile sigortalılara, yaşlılık aylığına hak kazanmak için eksik prim günlerini ödeyerek tamamlama imkânı sağlandı.

Yeni yasa, prim süresi eksik olan sigortalılar için emeklilik yolunu açarken, sosyal güvenlik sistemini daha esnek hale getirmeyi amaçlıyor. Özellikle emekliliğine az kalan ve prim günü eksik olduğu için mağdur olan kişilere büyük bir kolaylık sağlandı.

Yasaya eklenen 118C maddesi, prim günü eksik olan sigortalıların belirli koşullar altında en fazla 1800 güne kadar prim borçlanması yaparak emeklilik hakkı kazanmalarına olanak tanıyor.

Kimler prim süresi borçlanması yapabilir?

Yeni yasa kapsamında prim süresi borçlanması yaparak yaşlılık aylığına hak kazanabilecek kişiler şu şekilde tanımlanıyor:
1.    60 yaşını dolduranlar ve en az 7200 prim günü bulunanlar borçlanarak prim günlerini 9000 güne tamamlayabilir.
2.    63 yaşını dolduranlar ve en az 3600 prim günü bulunanlar borçlanarak prim günlerini 5400 güne tamamlayabilir.

Borçlanma hakkından yararlanmak isteyen sigortalıların bu prim farklarını kendi talepleri doğrultusunda ödemeleri gerekecek. Borçlanmanın ardından yaşlılık aylığı, ödeme tarihinden itibaren bağlanabilecek.

Borçlanma hakkı sadece 1800 güne kadar kullanılabilir. Yani, sigortalının eksik prim günleri bu süreden fazla ise, borçlanarak emekli olabilmesi mümkün olmayacak.

Prim borçlanması yaparken aranan şartlar

Sigortalının prim süresi borçlanması yaparak yaşlılık aylığına hak kazanabilmesi için şu şartları yerine getirmesi gerekiyor:

►Başka bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik maaşı, aylık veya gelir almıyor olması gerekir.
►Başka ülkelerle yapılan uluslararası anlaşmalar kapsamında farklı bir sosyal güvenlik kurumundaki hizmetlerini birleştirerek emeklilik hakkı kazanmıyor olması gerekir.
►Sigortalının, 63 yaşını doldurmuş ve en az 5400 prim günü bulunmasına rağmen yaşlılık aylığı alabilmesi için son 5 yılda en az 600 gün prim ödemiş olması gerekir.
►Eğer sigortalı son 5 yılda 600 prim gününü dolduramamışsa, eksik günlerini borçlanarak tamamlama hakkına sahip oluyor.

Kimler borçlanma hakkından yararlanamaz?

Yasaya göre prim süresi borçlanması yaparak yaşlılık aylığı hakkı elde edemezler:

►Halen çalışan kamu görevlileri ve belediye çalışanları,
►Kamu iktisadi teşebbüslerinde ve kamu tüzel kişilerinde görev yapan personel,
►Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu çalışanları,
►Daha önce "ev kadınlığı borçlanması" yapanlar.

Ancak, yukarıda belirtilen çalışanlar görevlerinden ayrıldıkları takdirde ve diğer koşulları sağladıkları sürece borçlanma hakkından yararlanabilirler.

Prim süresi borçlanması nasıl hesaplanacak?

1.    Sigortalı, borçlanma hakkını kullanarak eksik prim günlerini ödeyecek.
2.    Ödeme, prim borçlanmasının yapıldığı tarihte geçerli olan en az 13. basamak prime esas kazanç üzerinden hesaplanacak.
3.    Ödeme, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası priminin tamamı üzerinden, tek seferde ve peşin olarak yapılacak.
4.    Borçlanılan prim günleri, sigortalının toplam sigortalılık süresine eklenecek.
5.    Ancak, borçlanılan günler sigortalının ortalama aylık kazancının hesaplanmasında dikkate alınmayacaktır.

Yeni yasa kimleri etkileyecek?

Yasa, özellikle yaşı ilerlemiş ancak prim günü eksik olduğu için emekliliğe hak kazanamayan sigortalılar için önemli bir avantaj sağlayacak.

►Emekli olmasına az kalan ve prim günü eksik olan bireyler,
►63 yaşına ulaşmış ancak son 5 yılda 600 gün prim ödeme şartını yerine getiremeyen kişiler,
►Özel sektörde çalışan ancak prim günü eksik olan sigortalılar,
►Önceden sigortalı olup prim günlerini tamamlamadığı için emekli olamayanlar bu yasa sayesinde emeklilik hakkı elde edebilecekler.