19. yüzyılın sonlarına doğru New York'ta bir cerrah olan William Coley şaşırtıcı bir gözlem yaptı. Boyun tümörü nedeniyle ölüme yakın olan hastalarından biri, ciddi bir bakteriyel cilt enfeksiyonuna yakalandıktan sonra iyileşti. 

Dr. William Coley şaşkına dönmüştü. Erkek hastasının tıbbi kayıtları oldukça açıktı. Durumu umutsuzdu. Adam üç yıl içinde boynundaki tümörü çıkarmak için beş ameliyat geçirmişti. Sonuncusu başarısızlıkla sonuçlanmıştı: Tümörün tamamını çıkarmak imkansızdı. Yakında ölecekti. Sanki bu yeterince kötü değilmiş gibi, zavallı adam daha sonra iki kez korkunç kırmızı döküntülere ve yüksek ateşe neden olan bir cilt enfeksiyonu olarak tanımlanan erizipel geçirdi.  Ancak ateş düştüğünde ve adam iyileştiğinde, tümörü kaybolmuştu. Yedi yıl sonra hâlâ hayatta ve iyiydi. Adamın tümörünün kaybolmasının tek bir açıklaması olabilirdi: Ateşe neden olan şey kanseri de yok etmişti.

O sıralarda New York'taki Memorial Sloan-Kettering Kanser Merkezi'nde genç bir cerrah olan Coley, şans eseri bir enfeksiyon tümörleri yok edebiliyorsa, o zaman kanser hastalarını kasıtlı olarak enfekte ederek aynı etkiyi elde etmenin mümkün olması gerektiğini düşündü. 1891'de Dr. Coley teorisini test etmeye başladı. Deri enfeksiyonu Erizipel hastalığına neden olan bakterinin kültürlerini üretti ve bu maddeyi en kötü, ameliyat edilemez tümörleri olan hastalara enjekte etti. Bazı tümörler saatler içinde küçülmeye başladı. Bazıları geçici olarak kayboldu. Ve bazıları hiç geri gelmedi.

Coley'nin mantığı, enfeksiyonun bağışıklık sistemini kanserle savaşmaya tetikleyebileceğiydi. Yaşamı boyunca tartışmalı olan bu fikir, bilim insanları tarafından 1950'lere kadar daha yaygın olarak kabul edilmedi. 

Bugün Dr. William Coley'nin uygulamaları bağışıklık sistemini tümörleri tanıması ve yayılmalarıyla savaşması için eğitmeyi amaçlayan "kanser aşıları" olarak bilinen yeni nesil terapiler yaratma çabalarının ilham kaynağıdır.

Şu anda ciltten yumurtalıklara, beyinden akciğerlere kadar her yerde bulunan kanserlere karşı denemeler yapılıyor. Yarım yüzyıl süren hayal kırıklığı yaratan çıkmazlardan sonra, umut verici sonuçlar ortaya çıkmaya başlıyor.

İngiltere Ulusal Sağlık Servisi, dünyada ilk kez kanser aşısı denemelerine başladı.

Dünya genelinde her beş kişiden biri yaşam süresi içerisinde kansere yakalanıyor ve sadece 2022 yılında 20 milyon yeni vaka tespit edildi.

Dünyanın ilk kanser aşısı denemesinin başlatılması sadece tıp alanında değil, 21. yüzyılda yüz milyonlarca insanın geleceği için de çığır açıcı olarak kabul ediliyor. Türünün ilk örneği olan bu aşı her hastaya göre kişiselleştirilmiştir ve onlarca yıllık araştırmanın sonucudur.

İngiltere'deki yeni NHS Kanser Aşısı Tanıtım Platformu (CVLP), kanser teşhisi konmuş kişiler için özel olarak hazırlanmış bir kanser aşısı klinik denemesine erişimini ve kanser aşılarının geliştirilmesini hızlandırmayı amaçlıyor.

Kanser aşısı denemeleri, ilk kez kanser teşhisi konmuş veya tekrarlayan kanser nedeniyle tedavi gören kişilere yöneliktir.

Bu kişiler için kanser aşıları, gelecekte kanserin geri gelme riskini azaltabilir. Kanser teşhisi konmuş veya kanser tedavisi gören herkese kanser aşısı yapılması uygun olmayabilir. Sadece uygun olduğu belirlenen hastalara aşı yapılabilir.

Kanser aşısı dünya çapında çok önemli bir etkiye sahip olabilir. Genel olarak, 2030 yılına kadar 10.000 kişi, dünyanın en büyük kamu tarafından finanse edilen sağlık hizmeti olan Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Hizmeti'nde özel kanser tedavileri alabilir. Bu, önümüzdeki on yıllarda dünya çapında kanser oranlarını önemli ölçüde azaltmaya yönelik önemli bir adım olacaktır.

Dünya Sağlık Örgütü'ne göre kanser, dünya çapında önde gelen ölüm nedenlerinden biri olup, 2020 yılında yaklaşık 10 milyon ölüme neden olmuştur.

En sık görülen kanser türleri meme, akciğer, kolon-rektum ve prostat kanserleridir.

Kaynaklar: Economist - World Economic Forum